Ήχος και Ακοή

Ήχος και ακοή επηρεάζουν σημαντικά την καθημερινότητα του ανθρώπου. Ο ήχος είναι:

α) η μεταβολή της πίεσης ή της ταχύτητας των σωματιδίων ενός ελαστικού μέσου, αέριου, στερεού ή υγρού, η οποία διαδίδεται με τη μορφή κυμάτων μέσα στο μέσο αυτό.

β) το αίτιο το οποίο διεγείρει το αισθητήριο της ακοής ή αλλιώς η αίσθηση η οποία δημιουργείται στον εγκέφαλο μέσω του αυτιού, από τη μεταβολή της πίεσης του ατμοσφαιρικού αέρα.

 

Ως συμπέρασμα, για να υπάρξει ήχος πρέπει να υπάρξει μέσο διάδοσης και διέγερση των σωματιδίων ή των μορίων του, από μία ηχητική πηγή. Υπάρχει μεγάλος αριθμός ηχητικών πηγών. Ηχητική πηγή μπορεί να είναι η ανθρώπινη φωνή με τον παλμούς των φωνητικών χορδών, ένα μουσικό όργανο ή ακόμη και ο αέρας που περνά ανάμεσα από τα δένδρα μέσα σε ένα δάσος. Υπάρχουν τέσσερα είδη ήχων: οι απλοί ήχοι, οι σύνθετοι ήχοι, οι θόρυβοι και οι κρότοι. Οι μουσικοί ήχοι συνήθως ανήκουν στην κατηγορία των σύνθετων ήχων.

Ήχος και ακοή λειτουργούν συμπληρωματικά. Η ακοή θεωρείται η δεύτερη σημαντικότερη αίσθηση, μετά την όραση, ως προς τον τρόπο με τον οποίο ο άνθρωπος αντιλαμβάνεται το περιβάλλον. Τα ανθρώπινα αυτιά δέχονται συνεχώς ερεθίσματα - μηνύματα από το περιβάλλον, τα οποία μεταφέρουν στον άνθρωπο κρίσιμες πληροφορίες, χωρίς να γίνονται πάντα συνειδητά αντιληπτές.

Η φυσιολογία του ανθρώπινου αυτιού αναδεικνύει έναν εξαιρετικά σύνθετο μηχανισμό. Είναι εκπληκτικός ο τρόπος με τον οποίο λειτουργεί το αυτί, μεταφέρονται τα ερεθίσματα από το αυτί στον εγκέφαλο και πραγματοποιείται η επεξεργασία τους μέσα σε αυτόν. Αξίζει να σημειωθεί ότι τόσο η ανθρώπινη επικοινωνία όσο και η τέχνη της μουσικής, βασίζονται σε υψηλό ποσοστό στην ύπαρξη ήχου και ακοής. Όμως ο ήχος δεν είναι πάντα χρήσιμος ή ευχάριστος. Η ηχορύπανση επηρεάζει αρνητικά την ανθρώπινη υγεία καθώς προκαλεί προβλήματα ακοής, άγχος, αλλά και ψυχοσωματικές ασθένειες.

 

Ο ήχος αρχικά μελετάται στην επιστήμη της Φυσικής και συγκεκριμένα στον κλάδο της Κυματικής Φυσικής που ονομάζεται Ακουστική. Η τέχνη και η επιστήμη της Μουσικής μελετά τρόπους δημιουργίας και οργάνωσης των ήχων με συγκεκριμένους στόχους από πλευράς αισθητικής.

Βραβεία Ήχου στη Μουσική και Κινηματογραφική Βιομηχανία

Η απονομή βραβείων ήχου αποτελεί θεσμό τόσο στη μουσική όσο και στην κινηματογραφική βιομηχανία. Τα βραβεία ήχου αφορούν την επιβράβευση των επαγγελματιών του χώρου για την ποιότητα της δουλειάς τους στην εγγραφή και επεξεργασία του ήχου μίας μουσικής ή κινηματογραφικής παραγωγής. Βραβεία ήχου απονέμονται συνήθως μία φορά τον χρόνο σε διάφορες χώρες, αναδεικνύοντας την σημασία του ποιοτικού ήχου και την πολυπλοκότητα της δουλειάς των επαγγελματιών του ήχου, σε τεχνολογικό και καλλιτεχνικό επίπεδο, παγκοσμίως.

Στον χώρο της μουσικής βιομηχανίας, κορυφαία θέση κατέχουν τα βραβεία Grammy τα οποία απονέμονται ετησίως από την Νational Academy of Recording Arts and Sciences ή αλλιώς την Εθνική Ακαδημία Τεχνών και Επιστημών Ηχογράφησης των Η.Π.Α. Η απονομή των πρώτων βραβείων Grammy πραγματοποιήθηκε το 1959. Τα βραβεία Grammy απονέμονται σε σειρά κατηγοριών που σχετίζονται με τη μουσική σύνθεση, τη μουσική εκτέλεση, την ηχογράφηση και την παραγωγή της μουσικής. Τα βραβεία δίδονται βάση ψηφοφορίας στην οποία συμμετέχουν αποκλειστικά τα μέλη της ακαδημίας. Στον χώρο του ήχου απονέμονται βραβεία για την ηχογράφηση - μείξη και παραγωγή μη-κλασικής (non-classical) και κλασικής (classical) μουσικής όπως και βραβείο καλύτερου μουσικού παραγωγού της χρονιάς.

Αντίστοιχα, στον χώρο της κινηματογραφικής βιομηχανίας κυριαρχούν τα βραβεία Oscar ήχου, τα οποία απονέμονται από την Academy of Motion Picture Arts and Sciences ή αλλιώς, την Ακαδημία Κινηματογραφικών Τεχνών και Επιστημών των Η.Π.Α. Τα Oscar ήχου απονέμονται με βάση τις αυστηρές προϋποθέσεις αλλά και τον σκληρό ανταγωνισμό που ισχύει για τα βραβεία Oscar και των άλλων κατηγοριών. Υπάρχουν δύο κατηγορίες βραβείων ήχου στα Oscar: Το Academy Award for Best Sound Mixing δηλαδή το βραβείο καλύτερης ηχογράφηση και μείξης ήχου - μιξάζ και το Academy Award for Best Sound Editing ή βραβείο καλύτερου ηχητικού μοντάζ που συμπεριλαμβάνει και τον σχεδιασμό ήχου.

Στην Ελλάδα απονέμεται βραβείο ήχου για τον καλύτερο ήχο κινηματογραφικής ταινίας, από την Ελληνική Ακαδημία Κινηματογράφου. Το βραβείο απονέμεται μία φορά τον χρόνο.

Audacity - Το καλύτερο δωρεάν πρόγραμμα ήχου

Το Audacity, παρά το γεγονός ότι δεν είναι ένα επαγγελματικό πρόγραμμα, αποτελεί το καλύτερο δωρεάν πρόγραμμα εγγραφής και επεξεργασίας ήχου. Η ανάπτυξη του προγράμματος ξεκίνησε το 2004 και εξελίσσεται μέχρι σήμερα. Για πολλούς χρήστες ηλεκτρονικών υπολογιστών, το Audacity είναι το καλύτερο δωρεάν πρόγραμμα ήχου. Πρόκειται για ένα πρόγραμμα ανοικτού κώδικα (open source), με υποστήριξη της ελληνικής γλώσσας, το οποίο είναι συμβατό με περιβάλλοντα Windows, Mac OS και Linux.

Με το Audacity μπορείτε να ηχογραφήσετε, να μετατρέψετε τον ήχο οποιουδήποτε αναλογικού μέσου εγγραφής όπως δίσκους βινυλίου και κασέτες σε ψηφιακό ήχο που αποθηκεύεται σε ψηφιακά αρχεία και να πραγματοποιήσετε μοντάζ και μίξη ήχου χρησιμοποιώντας διάφορα εφέ. Παράλληλα είναι συμβατό με τα πιο δημοφιλή ψηφιακά αρχεία ήχου συμπεριλαμβανομένων των ασυμπίεστων αρχείων WAV και AIFF και των συμπιεσμένων αρχείων FLAC, MP2, MP3 και Ogg Vorbis.

Το Audacity είναι ένα δωρεάν πρόγραμμα ήχου το οποίο απευθύνεται ξεκάθαρα στον απλό χρήστη. Κάποιος που δεν έχει ιδιαίτερες γνώσεις επεξεργασίας και διαχείρισης του ήχου, μπορεί εύκολα να ηχογραφήσει ή να επέμβει κυρίως διορθωτικά σε αρχεία ήχου. Μεγάλο πλεονέκτημα του προγράμματος είναι η ευκολία στη χρήση, κάτι που επιτρέπει ακόμη και στον άπειρο χρήστη να πραγματοποιήσει αρκετές επεμβάσεις και πειραματισμούς τόσο κατά την διάρκεια ηχογραφήσεων όσο και κατά την επεξεργασία οποιουδήποτε ηχητικού υλικού. Το manual του προγράμματος είναι εξαιρετικά λεπτομερές και διαθέσιμο online. Στην σελίδα του προγράμματος υπάρχουν tutorials που παρουσιάζουν τις βασικές λειτουργίες του, βήμα προς βήμα. Επίσης, πρόκειται για ένα ιδιαίτερα ελαφρύ πρόγραμμα που έχει μικρές απαιτήσεις από τον εκάστοτε υπολογιστή. Έτσι δουλεύει απροβλημάτιστα ακόμη και σε παλαιότερους υπολογιστές.

Φορτώνοντας ένα δωρεάν πρόγραμμα ήχου όπως το Audacity σε έναν υπολογιστή με στοιχειώδεις δυνατότητες ήχου και ένα απλό μικρόφωνο, μπορείτε να αποκτήσετε το δικό σας πρακτικό και εύχρηστο μίνι studio ήχου στον χώρο σας. Εάν, λοιπόν, ψάχνετε για ένα απλό αλλά αρκετά πλήρες, δωρεάν και δοκιμασμένο πρόγραμμα εγγραφής και επεξεργασίας ήχου, δεν έχετε παρά να δοκιμάσετε και εσείς το Audacity.

Ευάγγελος Αρεταίος - Ο πρώτος μηχανικός ήχου στην Ελλάδα

Ο Ευάγγελος Αρεταίος (1906-1974) υπήρξε ο πρώτος μηχανικός ήχου που εξειδικεύτηκε στην ηχογράφηση μουσικής στην Ελλάδα. Άφησε ανεξίτηλο το στίγμα του στην ιστορία της ελληνικής δισκογραφίας, τόσο με τις ηχογραφήσεις του όσο και με την δουλειά πάνω στην μελέτη, διαμόρφωση και κατασκευή των πρώτων στούντιο ηχογράφησης στην Ελλάδα. Γεννήθηκε την πρωτοχρονιά του 1906 στον Πειραιά. Τελειώνει το Βαρβάκειο και σπουδάζει μηχανολόγος - ηλεκτρολόγος στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Στις 20 Δεκεμβρίου του 1930 λαμβάνει άδεια άσκησης επαγγέλματος και εργάζεται για λίγους μήνες στην τότε ηλεκτρική εταιρεία βρετανικών συμφερόντων «Πάουερ».

Το 1931 ιδρύεται η δισκογραφική εταιρεία Columbia και ζητά προσωπικό. Ο Αρεταίος δεν χάνει την ευκαιρία. Προσλαμβάνεται στην Columbia σε μία περίοδο που σχεδιάζεται η κατασκευή και λειτουργία του πρώτου επαγγελματικού στούντιο φωνοληψίας (όπως τότε ονομάζονταν τα στούντιο ηχογράφησης) στην Ελλάδα, στην περιοχή του Περισσού. Εκείνη την εποχή, οι ηχογραφήσεις πραγματοποιούνται συχνά σε σάλες ξενοδοχείων. Ενόψει της δημιουργίας του στούντιο, που αργότερα έγινε γνωστό ως Studio ΙΙΙ, στέλνεται από την εταιρεία του για σπουδές ηχοληψίας στις εγκαταστάσεις της EMI στην Αγγλία που διαρκούν έξι μήνες. Η κατασκευή του στούντιο ολοκληρώνεται το 1936 και την ίδια χρονιά ο Αρεταίος αναλαμβάνει τεχνικός διευθυντής της Columbia. Εργάζεται χωρίς διακοπή στην εταιρεία έως και τον Ιανουάριο του 1971 οπότε και συνταξιοδοτείται, αλλά διατηρεί τον τίτλο του τεχνικού συμβούλου έως το 1973. Πεθαίνει στις 17 Φεβρουαρίου του 1974.

Πολλές πηγές περιγράφουν τον Αρεταίο ως έναν ευγενικό και ιδιαίτερα εργατικό και καταρτισμένο άνθρωπο με σπάνια ευαισθησία και ακεραιότητα που στην εποχή του θεωρούταν εξαιρετικός μηχανικός ήχου. Ο τραγουδιστής Φώτης Πολυμέρης αναφέρει: «Την απόλυτη σημασία της λέξης «κύριος» την βρήκα σε έναν συνάνθρωπό μου ο οποίος ελέγετο Ευάγγελος Αρεταίος. Ήταν ο μοναδικός ηχολήπτης των τεσσάρων τότε εταιρειών δίσκων. Ερχόταν να εργαστεί με υπομονή, αξιοπρέπεια, ανθρωπιά και ευγένεια που συναντά μια φορά κανείς στη ζωή του. Απ' αυτό το ανθρώπινο διαμάντι ξεκινούσαν όλα όσα είχαν σχέση με την ηχοληψία». Διάδοχοί του στα στούντιο της Columbia θεωρούνται οι ηχολήπτες Νίκος Κανελλόπουλος, Στέλιος Γιαννακόπουλος, Γιώργος Κωνσταντόπουλος, Τάκης Φιλιππίδης και Γιάννης Σκιαδάς.